Dramatyczny wzrost zachorowań na krztusiec. MZ informuje, czy wystarczy szczepionek

W Polsce w ostatnim czasie dramatycznie rośnie liczba zachorowań na krztusiec. Wg oficjalnych danych od początku roku do końca października odnotowano prawie 24 tys. infekcji. W samym październiku było niemal 7 tys. zachorowań. Dla porównania – w całym ubiegłym roku zachorowało 927 osób. Chorują zarówno dorości, jak i mężczyźni.

Rekordowa liczba zachorowań na krztusiec

Na problem uwagę zwróciła posłanka KO Sylwia Bielawska. W interpelacji skierowanej do minister zdrowia podkreśla, że obecnym roku – w porównaniu do poprzedniego – wzrost liczby zachorowań jest kilkusetkrotny, a lekarze oceniają, że „dane dotyczące krztuśca są niedoszacowane, bo objawy łatwo pomylić z innymi chorobami, a nie robi się badań”. Posłanka zaznacza, że choroba może być bardzo groźna, a za falę zachorowań odpowiadają: spadający odsetek zaszczepionych dzieci do 3. roku życia, wygasanie odporności po latach od ostatniego szczepienia (ostatnia dawka podana ok. 14 roku życia) oraz cykliczność fal epidemii, które występują co 3-5 lat, a obecny rok może być kolejnym szczytem zachorowań.

Bielawska pisze, że przechorowanie lub szczepienie w dzieciństwie nie daje trwałej odporności, dlatego szczepienia przypominające są konieczne w dorosłym życiu, a choroba niemal całkowicie wyeliminowana w 1960 r., znowu zaczyna występować ze zdwojoną mocą.

Posłanka pyta zatem w interpelacji minister zdrowia o planowanych lub prowadzonych akcjach informacyjnych dotyczących szczepień, a także o ilość szczepionek dostępnych na polskim rynku.

Jak ministerstwo dba o profilaktykę?

W imieniu Ministerstwa Zdrowia odpowiedział wiceszef resortu Wojciech Konieczny. Przypomniał na wstępie, że szczepienia przeciwko krztuścowi dla dzieci są obowiązkowe, a w dorosłym wieku są na liście szczepień zalecanych. Podkreślił, że niemożliwe jest trwałe wyeliminowanie choroby, dlatego kluczowa jest ochrona przed zachorowaniem przede wszystkim tych osób, które są narażone na najcięższy przebieg choroby, czyli niemowląt.

„Z uwagi na wzrost zachorowań na krztusiec w Polsce, 15 października Ministerstwo Zdrowia wprowadziło darmowe szczepienia przeciw krztuścowi dla kobiet w ciąży (szczepienia zalecane, bezpłatne). Działanie mana celu redukcję ryzyka zachorowań na krztusiec noworodkowy oraz hospitalizacji i zgonów niemowląt w pierwszych miesiącach życia z powodu krztuśca” – dodał Konieczny.

Wiceminister zapewnił, że profilaktyka jest prowadzona przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy, m.in. poprzez portal Szczepienia. info, a także w ramach krajowego dokumentu polityki zdrowia publicznego – Narodowego Programu Zdrowia (NPZ). Trwa też analiza postaw społecznych w ramach projektu „Budowanie zaufania do szczepień ochronnych z wykorzystaniem najnowszych narzędzi komunikacji i wpływu społecznego”, w jego ramach powstała też strona Medfake.pl.

Jakie preparaty są dostępne?

Odnosząc się do dostępności szczepionek, Konieczny wymienia, że na polskim rynku dostępne są szczepionki skojarzone

• Szczepionki „3w1” – przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi;
• Szczepionki „4w1” – przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis;
• Szczepionki „5w1” – przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis i haemophilus typ b;
• Szczepionki „6w1” – przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, poliomyelitis i haemophilus typ b.

„Jednak ze względu na zgłoszone przez podmioty odpowiedzialne czasowe wstrzymania dostaw na rynek polski szczepionek mogą występować lokalne problemy z dostępnością przedmiotowych produktów leczniczych. Powyższe związane jest z decyzjami firm farmaceutycznych, na które Minister Zdrowia nie ma wpływu” – zaznacza Konieczny i dodaje, że w celu zabezpieczenia polskich pacjentów, Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych „wydał zgody na zwolnienie z obowiązku sporządzenia oznakowania opakowania i ulotki dołączanej do opakowania w języku polskim produktów leczniczych, dlatego powyższe produkty dostępne są w opakowaniach obcojęzycznych”.

Wiceminister przypomina też, że zgodnie z obowiązującymi przepisami apteka ogólnodostępna jest zobowiązana do posiadania produktów leczniczych i wyrobów medycznych w ilości i asortymencie niezbędnym do zaspokojenia potrzeb zdrowotnych miejscowej ludności, a jeżeli w aptece brak jest poszukiwanego produktu leczniczego, farmaceuta powinien zapewnić jego nabycie w tej aptece w terminie uzgodnionym z pacjentem.

Czy wystarczy szczepionek?

Konieczny zapewnia też, że odpowiednie ilości szczepionek są zabezpieczone w ilości:

• Podawane w 1. roku życia szczepionki przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi (szczepionka DTP) – stan magazynowy Centralnej Bazy Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych zabezpiecza wydania do realizacji szczepień na 13 miesięcy, dodatkowo do końca roku zaplanowane są dostawy zabezpieczające wydania na kolejne 5 miesięcy.
• W przypadku dzieci z przeciwwskazaniami doszczepienia przeciw krztuścowi szczepionką pełnokomórkową oraz u dzieci urodzonych przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży lub urodzonych z masą urodzeniową poniżej 2500 g należy zastosować szczepionkę z bezkomórkowym komponentem krztuśca (szczepionka DTaP-IPV-Hib) – stan magazynowy zabezpiecza wydania do realizacji szczepień na 18 miesięcy, dodatkowo do końca roku zaplanowane są dostawy na kolejne 5 miesięcy wydań
• W 6. roku życia szczepienie przypominające przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi (szczepionka DTaP-IPV z obniżoną zawartością antygenów krztuśca) – stan magazynowy zabezpiecza wydania do realizacji szczepień na 5,5 miesiąca, dodatkowo do końca roku zaplanowane są dostawy zabezpieczające wydania na kolejne 3 miesiące.
• W 14. roku życia szczepienie przypominające przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi (szczepionka Tdap z obniżoną zawartością antygenów krztuśca) – stan magazynowy zabezpiecza wydania do realizacji szczepień na 3,6 miesiąca, dodatkowo do końca roku zaplanowane są dostawy zabezpieczające wydania na kolejne 3,6 miesiąca. Rozstrzygnięty został przetarg na zakup szczepionek na kolejne 2,5 miesiąca wydań, łączne zabezpieczenie sięga prawie 10 miesięcy przeciętnego zapotrzebowania na te szczepionki.

Wiceminister zdrowia dodaje, że do końca roku powinny zostać ogłoszone postępowania przetargowe na zakup szczepionek do realizacji szczepień w kolejnym roku.